85% học sinh Aralia đạt giải cao trong các cuộc thi viết
Luật Bảo Vệ Môi Trường (BVMT) 2020 ra đời với mục đích giảm thiểu tình trạng ô nhiễm rác thải hiện nay ở Việt Nam, đồng thời biến rác thải trở thành một nguồn tài nguyên mới cho sản xuất. Theo như các quy định mới nhất của bộ luật, từ ngày 01/01/2025, tất cả các cá nhân và hộ gia đình sẽ phải thực hiện phân loại chất thải rắn sinh hoạt làm ba loại: tái chế, thực phẩm, và khác, theo hướng dẫn của từng tỉnh thành phố.
Chủ đề phân loại rác tại nguồn đã được nhắc đến nhiều năm gần đây ở Việt Nam nhưng chưa thực sự được áp dụng triệt để cho đến khi Luật BVMT 202 ra đời.
Tuy nhiên, thói quen phân loại rác đã là quy định được áp dụng từ rất lâu ở các nước phát triển như Anh, Mỹ, các nước Châu Âu, hay các nước láng giềng trong khu vực Châu Á như Hàn Quốc, Nhật Bản. Không chỉ vậy, quy định về phân loại rác tại Nhật Bản còn được xếp vào một trong những quy trình phân loại rác phức tạp nhất trên thế giới với ít nhất 5 loại chất thải chính cùng lịch vứt rác vào các ngày khác nhau trong tuần cho từng loại chất thải.
Vậy quy định về phân loại rác ở Việt Nam theo Luật BVMT 2020 là như thế nào? Làm thế nào để phân loại rác hiệu quả theo đúng quy định? Hãy cùng tìm hiểu nhé.
1. Phân loại rác là gì?
Phân loại rác thải là quá trình phân chia các loại chất thải rắn sinh hoạt thành các nhóm riêng biệt theo đặc điểm và tính chất của chúng, giúp quản lý và xử lý chúng một cách hiệu quả hơn. Đây là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong quy trình xử lý rác thải, giúp tối ưu hóa việc tái chế và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.
Việc phân loại rác tại nguồn không chỉ đơn thuần là chia rác thành các nhóm, mà còn là một quá trình đòi hỏi sự hiểu biết về tính chất của từng loại rác thải, quy trình xử lý phù hợp và tác động của chúng đối với môi trường. Mỗi loại rác thải sẽ được xử lý theo những phương pháp khác nhau để đảm bảo hiệu quả và an toàn cho môi trường.
2. Phân loại rác có tác dụng gì?
Hỗ trợ quá trình tái chế: Một trong những lợi ích rõ rệt của phân loại rác là hỗ trợ quá trình tái chế. Nếu các chất thải có thể tái chế như chai lọ thủy tinh bị lẫn với rác hữu cơ hoặc rác độc hại như pin, quá trình tái chế sẽ trở nên khó khăn và tốn kém hơn rất nhiều. Phân loại rác giúp tiết kiệm năng lượng, giảm chi phí và đảm bảo chất lượng của sản phẩm tái chế.
Tiết kiệm tài nguyên và chi phí sản xuất: Những vật liệu có thể tái chế như giấy, nhựa, thủy tinh, kim loại khi được phân loại sẽ được tái chế thành nguyên liệu mới, giảm thiểu việc khai thác tài nguyên thiên nhiên, đồng thời tiết kiệm năng lượng và các chi phí khác trong quá trình sản xuất.
Tạo ra nguồn phân bón hữu cơ cho nông nghiệp: Rác thải hữu cơ như thức ăn thừa, vỏ hoa quả có thể được ủ thành phân bón hữu cơ, cung cấp nguồn dinh dưỡng cho cây trồng, giảm sự phụ thuộc vào phân bón hóa học, từ đó bảo vệ đất và nước.
Giảm ô nhiễm môi trường: Khi rác thải được phân loại đúng cách, các loại chất thải nguy hại như pin, bóng đèn huỳnh quang, hoặc hóa chất không bị vứt lẫn với rác hữu cơ, hạn chế nguy cơ gây ô nhiễm đất, nước và không khí.
Tăng cường ý thức cộng đồng: Phân loại rác cũng giúp nâng cao ý thức bảo vệ môi trường của người dân, khuyến khích hành động xanh và phát triển các mô hình sinh thái bền vững.
3. Phân loại rác thải sinh hoạt như thế nào?
Phân loại rác không phải là một công việc phức tạp. Chỉ cần dành một chút thời gian và sự chú ý, bạn hoàn toàn có thể phân chia các loại rác vào các thùng đúng cách. Dưới đây là hướng dẫn cơ bản về cách phân loại:
Rác tái chế: Bao gồm giấy, nhựa, kim loại, thủy tinh, là những vật liệu có thể tái chế thành sản phẩm mới. Trước khi phân loại, hãy rửa sạch các vật liệu này nếu chúng còn dính thực phẩm hoặc hóa chất. Ví dụ, các hộp thủy tinh đựng thực phẩm cần được rửa sạch để không gây cản trở quá trình tái chế.
Rác hữu cơ (chất thải thực phẩm): Bao gồm thức ăn thừa, vỏ trái cây, rau củ, lá cây, các loại rác có thể phân hủy sinh học. Những rác thải này thường được ủ thành phân hữu cơ hoặc khí sinh học (biogas) sử dụng cho nông nghiệp.
Rác thải nguy hại: Những chất thải chứa hóa chất độc hại như pin, ắc quy, bóng đèn huỳnh quang, nên được thu gom riêng và đưa đến các điểm thu gom chuyên biệt.
Rác vô cơ (các rác thải khác): các loại rác thải còn lại không được xếp vào ba nhóm trên cùng các loại rác không thể tái chế như túi nilon, các vật liệu khó phân hủy khác.
4. Cách xử lý đúng cách các loại rác tái chế trước khi phân loại rác:
Để quá trình phân loại đạt hiệu quả cao nhất, bạn cần nắm rõ cách xử lý từng loại rác thải có thể tái chế:
Giấy thải: Bao gồm các loại bao bì giấy không nhiễm bẩn hoặc đã được rửa sạch như hộp các tông, sách, vỏ hộp sữa. Với các bao bì giấy có kích thước lớn, hãy làm phẳng và gập gọn lại.
Nhựa thải: Bao gồm các bao bì nhựa đựng thực phẩm, mỹ phẩm, chai lọ các loại. Hãy rửa sạch bao bì trước khi phân loại và lưu ý bóc lớp màng bọc nhựa thường dùng để in tem nhãn sản phẩm nếu có.
Kim loại thải: Bao gồm các vỏ lon, đồ hộp kim loại, các vật dụng nhà bếp bằng kim loại như nồi, chảo, dao, kéo…
Thủy tinh thải: Bao gồm các chai lọ thủy tinh đựng rượu, bia, mỹ phẩm. Trước khi phân loại, hãy đổ các sản phẩm thừa và rửa sạch các vật dụng này.
Vải, đồ da: Bao gồm quần áo, giày dép, túi xách, chăn, màn. Những đồ có thể tái sử dụng thì bạn nên đem đi quyên góp hoặc dùng lại làm giẻ lau.
Đồ gỗ: gồm các đồ vật được làm từ gỗ như đồ chơi, đồ gia dụng (đũa, thìa, khay đựng, …) hay đồ nội thất (bàn, ghế, …). Các đồ nội thất có kích thước lớn nên được đem tới các điểm thu thập rác thải tái chế để phục vụ quá trình tái sản xuất hiệu quả.
Cao su: gồm vật dụng bằng cao su các loại như đồ chơi (vịt cao su, quả bóng đá, …), săm và lốp xe, …
Thiết bị điện tử: gồm các thiết bị điện tử cỡ nhỏ như máy ảnh, điện thoại, bóng đèn led, … và cỡ lớn như tivi, máy tính để bàn, lò nướng, bếp từ, … Các thiết bị điện tử có kích thước lớn nên được đưa đến các điểm thu thập rác thải tái chế của thành phố hoặc có thể bán cho các đơn vị thu mua đồ điện tử.
5. Ngoài phân loại rác, còn có cách nào khác để góp phần bảo vệ môi trường?
Việc quy định về phân loại rác được áp dụng rộng rãi là một tín hiệu đáng mừng trong quá trình gia tăng nhận thức của cộng đồng về việc bảo vệ môi trường. Ngoài việc phân loại rác, còn rất nhiều cách khác để bạn góp phần bảo vệ môi trường và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. Theo hướng dẫn từ Liên Hợp Quốc về chiến dịch hành động cá nhân góp phần giảm thiểu biến đổi khí hậu, có mười hành động mà bạn có thể bắt đầu thực hiện ngay từ hôm nay:
- Tiết kiệm năng lượng tại nhà
- Đi bộ, đạp xe, hoặc sử dụng phương tiện công cộng
- Ăn nhiều rau hơn
- Cân nhắc cách di chuyển
- Giảm vứt bỏ và lãng phí đồ ăn
- Giảm thiểu, tái sử dụng, sửa chữa và tái chế
- Thay đổi nguồn năng lượng dùng cho ngôi nhà của bạn
- Đổi sang sử dụng xe điện
- Chọn sản phẩm thân thiện với môi trường
- Lên tiếng
Với các bạn học sinh chưa có đủ khả năng và nguồn lực để thực hiện tất cả mười hoạt động trên thì hành động ý nghĩa nhất bạn có thể làm chính là “lên tiếng” tuyên truyền về bảo vệ môi trường và biến đổi khí hậu. Bạn có thể bắt đầu từ những hành động nhỏ như hướng dẫn các em nhỏ trong nhà cách vứt rác và phân loại rác đúng nơi quy định hay chia sẻ cho bạn bè cùng lớp những kiến thức mới bạn học được về môi trường.
Các cuộc thi về chủ đề bảo vệ môi trường cũng là một cách để bạn đem tiếng nói của mình đến với nhiều người hơn. Cuộc thi Nhận thức về Đại dương 2025 (Ocean Awareness Contest – Chương trình môi trường lớn nhất thế giới dành cho thanh thiếu niên trong lĩnh vực nghệ thuật sáng tạo) sắp tới là một cơ hội tuyệt vời để bạn có thể học thêm những kiến thức mới về môi trường và lan tỏa những hiểu biết đó thông qua các loại hình nghệ thuật khác nhau như viết văn, vẽ tranh, làm thơ, vũ đạo, …
Nâng cao kiến thức về môi trường và chuẩn bị cho cuộc thi Nhận thức về Đại dương cùng Aralia
Cuộc thi Nâng cao Nhận thức về Đại dương được tổ chức thường niên bởi Bow Seat là môi trường lớn nhất thế giới dành cho học sinh từ 11 đến 18 tuổi đang theo học tại trường trung học cơ sở hoặc trung học phổ thông trên toàn thế giới. Cuộc thi giúp các bạn học sinh nâng cao nhận thức về các vấn đề môi trường thông qua các hình thức nghệ thuật và suy nghĩ sáng tạo.
Khóa học từ Aralia
Khóa học này dành cho các bạn học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông mong muốn tham gia dự thi cuộc thi Nâng Cao Nhận thức về Đại Dương năm 2025. Trong khóa học này, học sinh sẽ học cách thể hiện quan điểm độc đáo của mình về các thách thức môi trường cấp bách, đồng thời nâng cao kỹ năng viết và tư duy phản biện để hoàn thành một bài luận dự thi hoàn chỉnh.
Khóa học đưọc giảng dạy bởi giáo viên người Mỹ từng đạt Giải Bạc quốc gia về giảng dạy viết văn, là cựu giám khảo cuộc thi viết luận Scholastic Writing, và từng huấn luyện nhiều học sinh của Aralia đạt giải cao trong các cuộc thi viết (7 giải thưởng tại cuộc thi Nâng cao Nhận thức về Đại dương năm 2024)
