Trước khi tìm hiểu về chương trình giáo dục bậc trung học, bạn cần nắm rõ toàn cảnh hệ thống giáo dục ở Mỹ. Trong bài viết này, bạn sẽ được tìm hiểu về:
- Hệ thống giáo dục phổ thông ở Mỹ (K-12)
- Cách tính tín chỉ ở bậc trung học cơ sở và trung học phổ thông
- Chương trình học tại các trường trung học phổ thông
- Phương pháp giảng dạy đặc trưng của Mỹ
Chinh phục Đại học Mỹ top đầu với Hồ sơ học thuật ấn tượng
Hệ thống giáo dục K-12 tại Mỹ
Hệ thống giáo dục phổ thông ở Mỹ được chia thành ba cấp chính: giáo dục tiểu học (cấp tiểu học từ lớp K-5), giáo dục trung học (trung học cơ sở từ lớp 6-8 và trung học phổ thông từ lớp 9-12), và giáo dục bậc cao (đại học hoặc cao đẳng). Dù mỗi bang có thể áp dụng chương trình giảng dạy và hệ thống giáo dục riêng, tất cả đều phải đảm bảo 12 năm giáo dục bắt buộc. Người Mỹ thường gọi hệ thống này là hệ thống K-12.
Giáo dục trung học bao gồm cấp trung học cơ sở và trung học phổ thông. Cấp trung học cơ sở thường kéo dài ba năm (lớp 6 đến lớp 8), trong khi cấp trung học phổ thông kéo dài bốn năm (lớp 9 đến lớp 12). Chính phủ Mỹ rất chú trọng đến giáo dục, nhưng ngân sách hỗ trợ trực tiếp cho hệ thống K-12 lại không đến từ chính phủ liên bang mà từ ngân sách của từng bang và địa phương. Trung bình, khoảng 40% nguồn thu thuế tại các bang được đầu tư cho giáo dục.
Cụ thể hơn, trường trung học tại Mỹ được chia thành trường công lập và trường tư thục. Trường công lập được xây dựng dựa trên mật độ dân cư của từng khu vực, tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh học gần nhà. Theo thống kê năm 2021 từ chính phủ Mỹ, khoảng 90% học sinh ở độ tuổi đi học theo học tại các trường công lập, trong khi 9% học sinh chọn các trường tư thục (Dữ liệu từ https://nces.ed.gov/).
Các trường trung học công lập được chính phủ hỗ trợ chi phí, vì vậy học sinh địa phương không phải trả học phí. Trong khi đó, trường trung học tư thục bao gồm các trường do các tổ chức tôn giáo thành lập, trường phi lợi nhuận dành cho học sinh địa phương hoặc học sinh quốc tế, và các trường tư thục hoạt động vì lợi nhuận. Đối với trường tư thục, gia đình học sinh phải tự chi trả toàn bộ chi phí, bao gồm học phí, tài liệu học tập, bữa ăn và nơi ở.
Hệ thống tín chỉ trong giáo dục Mỹ
Các trường trung học cơ sở và trung học phổ thông ở Mỹ đều áp dụng hệ thống tín chỉ, tuy nhiên mỗi trường sẽ có yêu cầu khác nhau về số lượng tín chỉ cần hoàn thành để lên lớp hoặc tốt nghiệp. Thông thường, chương trình học được chia thành các môn học bắt buộc và môn học tự chọn. Số tín chỉ cần thiết cho từng khối lớp cũng khác nhau. Để được lên lớp, học sinh cần hoàn thành đủ tín chỉ yêu cầu của khối lớp trước đó.
Trong hệ thống tín chỉ, các môn tự chọn chiếm tỷ lệ lớn trong tổng số tín chỉ. Sự đa dạng của các môn học tự chọn phản ánh sự chú trọng của giáo dục Mỹ đến việc phát triển cá nhân và khuyến khích học sinh khám phá sở thích riêng. Đối với các môn học bắt buộc, số tín chỉ dành cho các môn khoa học xã hội và khoa học tự nhiên thường bằng nhau, cho thấy yêu cầu của xã hội Mỹ đối với kiến thức nền tảng trong cả hai lĩnh vực.
Chương trình học tại Mỹ
Trong bài viết này, Aralia sẽ lấy chương trình học của các trường THPT tại Mỹ làm ví dụ minh họa.
Chương trình học tại các trường trung học phổ thông Mỹ được chia thành hai loại chính: các môn học thông thường và các khóa học nâng cao, bao gồm Khóa học Danh dự (Honors Courses), Khóa học Xếp lớp nâng cao (AP – Advanced Placement), hoặc Khóa học Nâng cao (Advanced Courses). Để tìm hiểu chi tiết hơn, bạn có thể tham khảo bài viết về các loại khóa học phổ biến tại trường trung học Mỹ. [link bài viết]
Một số trường trung học ở Mỹ đã loại bỏ các khóa AP và thay vào đó là các khóa học nâng cao được thiết kế riêng theo hệ thống của trường, gọi là Advanced Courses hoặc Accelerated Courses. Điều này giúp các trường không bị giới hạn bởi yêu cầu của chương trình AP. Nội dung của các khóa học này khác với chương trình AP nhưng vẫn trang bị tốt cho học sinh kiến thức để tham gia kỳ thi AP sau khi hoàn thành khóa học.
Khóa học thông thường (Regular / non-Honors courses)
Tại các trường trung học Mỹ, các khóa học thông thường thường được chia thành 6 nhóm chính: Tiếng Anh, Toán học, Khoa học tự nhiên / Vật lý, Khoa học xã hội, Ngoại ngữ, và Nghệ thuật. Những môn học bắt buộc này được thiết kế nhằm khuyến khích học sinh phát triển kiến thức toàn diện, từ đó khám phá sở thích cá nhân và theo đuổi đam mê khi bước vào đại học.
Khóa học Honors
Khóa học Honors là nét đặc trưng trong hệ thống giáo dục Mỹ, khác biệt hoàn toàn so với các môn học thông thường. So với các khóa học thông thường, Honors có phạm vi kiến thức rộng hơn, chuyên sâu hơn và nhịp độ học nhanh hơn. Những khóa học này đặc biệt nhấn mạnh tư duy phản biện và suy nghĩ độc lập. Ngoài ra, tỷ lệ giáo viên – học sinh trong các lớp Honors thường thấp hơn, tạo điều kiện để học sinh tích cực tham gia thảo luận. Hầu hết các trường trung học ở Mỹ đều có các khóa Honors. Một khóa học đạt đến độ khó nhất định sẽ được xếp vào danh mục Honors.
Khóa học AP (Advanced Placement)
Các khóa học AP tương đương với trình độ năm nhất đại học nhưng được giảng dạy tại trường trung học. Tín chỉ AP được công nhận bởi hầu hết các trường cao đẳng và đại học tại Mỹ. Chương trình AP được giảng dạy theo giáo trình do College Board cung cấp, với độ khó tương đương các môn học nhập môn ở đại học. Học sinh tham gia khóa học AP có thể đăng ký kỳ thi AP vào mùa xuân sau khi kết thúc khóa học, và nhận kết quả vào tháng Sáu.
Phương pháp giảng dạy
Mặc dù nhiều trường trung học ở Mỹ, đặc biệt là các trường công lập, thường tham khảo các yêu cầu giảng dạy của Common Core để xây dựng chương trình học cho từng lớp, nhưng không có bộ giáo trình thống nhất cho tất cả các trường trung học tại Mỹ. Các tài liệu giảng dạy và phương pháp giảng dạy cho mỗi môn học được lựa chọn bởi trường học, trưởng bộ môn và giáo viên.
Common Core là một bộ tiêu chuẩn học thuật trong các môn Toán và Ngữ văn Anh (ELA – English Language Arts). Những mục tiêu học tập này chỉ ra những kiến thức và kỹ năng mà học sinh cần đạt được khi kết thúc mỗi năm học. Tiêu chuẩn này để đảm bảo tất cả học sinh tốt nghiệp trung học phổ thông đều có đủ kỹ năng và kiến thức cần thiết để thành công trong đại học, sự nghiệp và cuộc sống. (Thông tin từ corestandards.org)
Lớp học tại các trường trung học Mỹ chủ yếu bao gồm thảo luận giữa giáo viên và học sinh, với số lượng học sinh ít, không vượt quá 20 học sinh ở các trường tư thục và không vượt quá 30 học sinh đối với các trường công lập. Bài tập chủ yếu là các dự án nhóm hoặc nghiên cứu độc lập, nhằm phát triển khả năng tư duy sáng tạo và độc lập của học sinh. Các lớp Toán, Khoa học tự nhiên và Khoa học vật lý thường thiên về giảng dạy kiến thức vì các môn này chủ yếu dựa trên sự kiện, số liệu hơn là ý kiến cá nhân. Các lớp học khoa học tự nhiên và vật lý cũng có nhiều buổi học thực hành, và học sinh được tham gia vào các thí nghiệm liên quan đến nội dung bài học, thu thập dữ liệu, học về phương pháp khoa học và rèn luyện kỹ năng viết báo cáo thí nghiệm.
