1. AP và IB là gì?
Ap và IB là hai chương trình học nâng cao, dành cho các bạn học sinh muốn tìm hiểu sâu và ở trình độ cao hơn các kiến thức về môn học, ngành học nhất định. Cả hai chứng chỉ này đều được công nhận trên toàn thế giới và giúp học sinh thể hiện khả năng học thuật của mình với các trường đại học quốc tế.
Chương trình AP hay là viết tắt của Advanced Placement là chương trình xếp lớp nâng cao cho học sinh trung học của Hoa Kỳ, được quản lý bởi College Board. Các học sinh tham gia chương trình học này đã hoàn thiện xong các lớp học cơ bản theo yêu cầu của chương trình học THPT và có mong muốn được làm quen và tiếp cận sớm với các kiến thức trong chương trình năm nhất Đại học. Học sinh sẽ được lựa chọn môn AP mà mình muốn học tùy thuộc theo sở thích và khả năng học thuật. Sau khi hoàn thành kỳ thi với số điểm tốt (3-5/5), học sinh sẽ có cơ hội được nhận tín chỉ đại học cho môn học tương ứng hoặc được đăng ký học các lớp nâng cao hơn tại đại học ngay từ năm nhất.
Chương trình IB hay là viết tắt của International Baccalaureate là chương trình Tú tài quốc tế do tổ chức Tú tài quốc tế (IBO) tại Thụy Sĩ điều hành. Các môn học trong chương trình IB cũng bao gồm các kiến thức chuyên sâu và nâng cao hơn so với chương trình THPT thông thường và chú trọng cả vào phát triển các kỹ năng mềm. Học sinh được quyền chọn lựa các môn học mà mình muốn học, tuy nhiên cần đảm bảo đủ 6 môn học thuộc các nhóm môn: tiếng Anh, ngoại ngữ, khoa học, toán học, khoa học xã hội và nghệ thuật. Ngoài ra, học sinh còn cần thực hiện 200 giờ hoạt động cộng đồng cùng hoàn thiện một bài luận độc lập 4000 từ vào cuối chương trình học. Chứng chỉ IB cũng có thể giúp học sinh được miễn giảm một số môn học tại đại học tùy theo quy định của trường.
Ôn thi các kỳ thi chứng chỉ AP và IB với giáo viên trung học Mỹ hàng đầu
2. Lợi ích mà chương trình AP và IB mang lại
Điểm cộng lớn nhất của hai chương trình này cho các bạn học sinh chính là giúp nâng cao hồ sơ học thuật bởi cả hai chương trình AP và IB đều là chương trình với trình độ nâng cao với điểm số hoặc chứng chỉ nhận được có giá trị quốc tế. Trong quá trình tuyển sinh đại học quốc tế, khả năng trong các yếu tố đánh giá. Học lực tốt đến xuất sắc trong các chương trình AP và IB có thể là lợi thế cho các bạn học sinh trong quá trình nộp hồ sơ du học.
Một lợi thế khác là tiết kiệm chi phí. Dù là bằng IB hay điểm thi AP, cả IB và AP đều có thể được sử dụng để quy đổi tín chỉ hoặc là cơ hội học thẳng lên các khóa học nâng cao hơn ở các trường cao đẳng và đại học. Trong hai hệ thống này, các kỳ thi AP có khả năng chuyển nhiều tín chỉ hơn, giúp tiết kiệm đáng kể học phí. Bên dưới là thông tin chi tiết về lợi thế của mỗi chương trình:
Lợi thế của AP
Tính linh hoạt: Các khóa học AP cho phép học sinh khám phá một loạt các môn học và chọn những môn mà họ quan tâm nhất tùy theo khả năng và sở thích, không yêu cầu phải tuân theo hạn chế nào trong việc lựa chọn môn học hay số môn học tối đa.
Chuẩn bị cho đại học: Các khóa học AP được thiết kế để chuẩn bị cho học sinh làm quen với lượng kiến thức và công việc ở cấp đại học, giúp bạn phát triển kỹ năng tư duy phản biện, giải quyết vấn đề và quản lý thời gian. Việc làm quen sớm với các môn học ở đại học cũng có thể giúp các bạn học sinh trong việc định hướng và lựa chọn ngành nghề trong tương lai.
Nâng cao điểm GPA trung học: Các lớp AP được coi là lớp học khó, lớp thử thách đối với học sinh nên so với các môn học thông thường khác, điểm số AP tốt có thể giúp bạn nâng GPA đáng kể. Có rất nhiều các trường đại học top đầu như Harvard với GPA trung bình đầu vào của sinh viên được tính theo dạng GPA trọng số (điểm GPA bao gồm các môn học nâng cao như AP). Có thể nói, đối với rất nhiều các đại học top đầu tại Mỹ thì việc bạn tham gia các lớp học nâng cao tại bậc trung học là điều cần thiết cho hồ sơ của bạn.
Tích lũy tín chỉ đại học: Rất nhiều trường đại học hàng đầu thế giới, đặc biệt tại Hoa Kỳ có chính sách quy đổi điểm số AP từ 3/5 trở lên sang tín chỉ đại học cho các môn học tương ứng tại năm nhất đại học. Điều này không chỉ giúp các bạn học sinh rút ngắn thời gian học đại học mà còn có thể tiết kiệm một phần chi phí cho các môn học cơ bản vào năm nhất.
Sự công nhận: Các khóa học AP được các trường cao đẳng và đại học công nhận rộng rãi, đặc biệt là tại Hoa Kỳ và có thể chứng tỏ khả năng học thuật cũng như cam kết của học sinh đối với việc học các khóa học nâng cao đầy thử thách.
Lợi thế của IB
Quan điểm toàn cầu: Các khóa học IB tập trung vào việc phát triển quan điểm toàn cầu, giúp học sinh hiểu và trân trọng các nền văn hóa và quan điểm khác nhau. Các khóa học IB được thiết kế để phát triển các kỹ năng trí tuệ, cảm xúc và xã hội của học sinh, giúp bạn trở thành những cá nhân toàn diện.
Bằng tú tài được công nhận trên toàn cầu: Khác với AP là các chứng chỉ với điểm số thể hiện khả năng học thuật tại từng môn học thì IB là bằng tú tài (diploma), là sự đánh giá học lực của học sinh trong cả chương trình học kéo dài 2 năm gồm nhiều môn học thuộc các lĩnh vực khác nhau. Tấm bằng này được công nhận trên toàn cầu và là minh chứng rõ ràng về năng lực của mỗi học sinh.
Chuẩn bị cho đại học: Giống như các khóa học AP, các khóa học IB giúp học sinh chuẩn bị cho chương trình đại học thông qua các hoạt động như làm việc nhóm, thực hiện các dự án giúp bạn phát triển kỹ năng tư duy phản biện, giải quyết vấn đề và quản lý thời gian.
Xây dựng bộ kỹ năng mềm: IB rất chú trọng vào phát triển toàn diện cho học sinh nến các kỹ năm mềm rất được chú trọng phát triển như kỹ năng viết qua các bài luận, kỹ năng giao tiếp qua các hoạt động ngoại khóa, kỹ năng làm việc nhóm qua các cuộc thảo luận hay quá trình hoàn thiện dự án trên lớp.
3. Chương trình AP và IB khác nhau thế nào?
Một trong những thông tin có thể giúp bạn đưa ra quyết định nên chọn chương trình AP hay IB chính là dựa vào việc so sánh sự khác biệt giữa hai chương trình này. Mặc dù đều là chương trình nâng cao nhưng AP và IB lại có rất nhiều điểm khác biệt. Tùy theo nhu cầu và mục đích học tập của mình, bạn có thể lựa chọn chương trình phù hợp nhất cho hồ sơ học thuật của mình.
Mục đích học tập
Mục đích của chương trình AP là giúp các học sinh xuất sắc có cơ hội được làm quen sớm với các kiến thức nâng cao được học ở năm nhất đại học. Tùy thuộc vào sở thích và khả năng cá nhân mà học sinh sẽ được lựa chọn các môn học AP phù hợp trải dài từ các chủ đề ngôn ngữ, khoa học cho đến nghệ thuật để nâng cao kiến thức. Với sự tiếp cận vượt cấp này, các bạn học sinh sẽ không chỉ có cơ hội phát triển khả năng của mình ở các môn học nhất định mà còn có thể cân nhắc sự phù hợp khi lựa chọn các ngành học tại đại học. Ví dụ, nếu bạn có hứng thú với khối ngành Kinh tế thì quá trình học các môn AP Kinh tế như Microeconomics hay Macroeconomics sẽ giúp bạn đánh giá sự yêu thích của mình với ngành học này, tìm hiểu xem mình có hứng thú với khía cạnh nào của kinh tế để đưa ra lựa chọn ngành học phù hợp tại đại học.
Mục đinh của chương trình IB là đem đến một môi trường học tập toàn diện giúp các bạn học sinh phát triển đủ các nhóm kiến thức trong 6 nhóm môn yêu cầu của IB: tiếng Anh, ngoại ngữ, khoa học, toán học, khoa học xã hội và nghệ thuật. Chương trình IB tin rằng việc phát triển khả năng nghệ thuật của học sinh quan trọng không kém so với việc phát triển khả năng của học sinh trong các môn Toán, Tiếng Anh và Khoa học khác. Một điểm thú vị nữa trong chương trình IB là các kỹ năng mềm hay hoạt động cộng đồng cũng được chú trọng không kém các kiến thức học thuật nên các bạn học sinh sẽ được yêu cầu tham gia các hoạt động cộng đồng và các bộ môn văn hóa nghệ thuật như một phần bắt buộc để tốt nghiệp.
Cấu trúc chương trình học
Chương trình AP thường kéo dài một năm hoặc hai học kỳ với tổng cộng 40 môn học trải dài qua 7 nội dung chính: Nghệ thuật, Tiếng Anh, Lịch sử và Khoa học xã hội, Toán và Khoa học máy tính, Khoa học, Ngôn ngữ học và Văn hóa, và Chứng chỉ AP Capstone. Các môn học sẽ có giáo trình cụ thể liệt kê các nội dung và chủ đề học sinh sẽ học và kiểm tra trong kỳ thi AP, tương tự như một môn học tại đại học. Riêng các bạn học sinh theo học các lớp thuộc nhóm Chứng chỉ AP Capstone sẽ có thời gian học là 2 năm bởi các lớp học thuộc nhóm này tập trung vào kỹ năng nghiên cứu khoa học và nghiên cứu theo nhóm.
Giáo trình của chương trình IB kéo dài 2 năm và học sinh sẽ phải lựa chọn 6 môn học, mỗi môn thuộc 1 trong 6 nhóm môn trong chương trình: tiếng Anh, ngoại ngữ, khoa học, toán học, khoa học xã hội và nghệ thuật. Học sinh sẽ được chia thành hai trình độ học cho mỗi môn học: standard level (trình độ thông thường) và high Level (trình độ nâng cao). Nội dung và thời lượng học cho trình độ nâng cao sẽ nhiều và chuyên sâu hơn so với trình độ thông thường. Học sinh được coi là trung tâm của chương trình IB nên ở một số môn học cho phép như Lịch sử, học sinh sẽ được lựa chọn các chủ đề kiến thức mình muốn học trong danh sách các chủ đề liệt kê bởi IBO.
Sự phổ biến
Theo thống kê từ College Board, trong năm 2021, có 22,800 trường Trung học tại Mỹ giảng dạy chương trình AP tại Hoa Kỳ, trong khi đó chỉ có khoảng 900 trường hiện đang giảng dạy chương trình IB. Tuy nhiên nếu tính trên số lượng toàn cầu, IB sẽ chiếm ưu thế với 5,700 trường trung học tại 159 quốc gia hiện đang giảng dạy IB.
Tại Việt Nam, hiện nay IB vẫn là chương trình phổ biến hơn so với AP. Tuy nhiên cũng có rất nhiều các trường quốc tế cung cấp song song cả chương trình IB và AP cho học sinh lựa chọn như Trường Vinschool các cơ sở tại Hà Nội hay Trường quốc tế Nam Sài Gòn (Saigon South International School – SSIS).
Hình thức thi và đánh giá kết quả
Kỳ thi AP thường sẽ được tổ chức vào tháng 5 hàng năm. Các bạn học sinh có thể tra cứu lịch thi cụ thể cho kỳ thi AP năm 2025 tại Việt Nam tại trang web chính thức của IIG Việt Nam, đơn vị đại diện của College Board tại Việt Nam. Ngoài đơn vị tổ chức thi IIG, thí sinh dự thi AP còn có thể đăng ký dự thi tại trường mình theo học hoặc các trường được cấp phép tổ chức thi AP tại Việt Nam như Trường Phổ Thông Năng Khiếu Đại học Quốc Gia Thành Phố Hồ Chí Minh. Kỳ thi AP sẽ quyết định kết quả của cả khóa học AP của bạn trên thang điểm 5 với 5/5 là điểm số cao nhất, thể hiện sự hoàn thành xuất sắc.
Chương trình IB thường tổ chức 2 kỳ thi một năm, một kỳ thi vào tháng 5 và một kỳ thi vào tháng 11. Quá trình thi thường sẽ kéo dài khoảng 1 tháng với bài thi chia theo hai trình độ standard level và high level như trong quá trình học. Điểm số IB là sự kết hợp giữa điểm thi và điểm thành phần trong quá trình học xuyên suốt 2 năm.
Sự khác biệt lớn nhất giữa kỳ thi AP và IB đó là quy định cho thí sinh tự do. Đối với IB, học sinh chỉ có thể đăng ký thi tại trường mình theo học chương trình IB được IBO cấp phép, thí sinh tự do không thể đăng ký thi. Tuy nhiên với AP, bạn hoàn toàn có thể đăng ký thi AP ngay cả khi không theo học các trường dạy chương trình AP. Bạn có thể tự học, ôn thi và đăng ký thi dưới tư cách thí sinh tự do. Sự linh hoạt này của kỳ thi AP giúp nhiều học sinh có thể tiếp cận với kỳ thi hơn và có cơ hội sở hữu tấm bằng với giá trị quốc tế.
85% học sinh của Aralia đạt giải cao tại các Cuộc thi Quốc tế
4. Cách tra cứu các trường đại học Mỹ chấp nhận tín chỉ AP
Để giúp các bạn học sinh lựa chọn các môn học AP phù hợp và có thể hỗ trợ tích lũy tín chỉ đại học với ngành học và trường đại học mà các bạn đang mong muốn theo học, Aralia sẽ hướng dẫn các bạn cách tra cứu chính sách quy đổi tín chỉ AP của các trường Đại học Mỹ thông qua College Board và trang thông tin của từng trường.
Bước 1: Xác định các môn học AP mà bạn có năng khiếu và mong muốn học
Vì các môn học AP có độ khó cao và lượng kiến thức không hề nhỏ nên bạn cần cân nhắc kỹ xem môn học nào sẽ phù hợp với khả năng của mình và có thể giúp mình đạt điểm số cao. Ví dụ, nếu bạn học giỏi toán và hứng thú với việc giải đề toán khó thì bạn có thể suy nghĩ lựa chọn các môn AP liên quan đến Toán học như AP Calculus AB & BC, AP Statistics, hay AP Physics.
Bước 2: Tra cứu trên trang web College Board
Truy cập trang tra cứu quy định về tín chỉ AP của College Board. Tại đây bạn có thể nhập thông tin về môn học AP mà bạn muốn tra cứu hoặc nhập tên trường đại học mà bạn mong muốn được học.
Sau khi lựa chọn “Go” để hiển thị kết quả tìm kiếm, nếu bạn điền tên môn AP mà bạn muốn học, hệ thống sẽ hiển thị các trường Đại học chấp nhận quy đổi tín chỉ cho môn AP bạn đã chọn. Bạn có thể chọn bộ lọc để tìm kiếm các trường theo bang, thành phố bạn muốn học hay điểm số mà bạn đạt mục tiêu. Để tìm hiểu chi tiết quy định của từng trường, bạn hãy nhấp vào tên của từng trường để xem thông tin chi tiết.
Ví dụ: trong hình là danh sách các trường đại học chấp nhận quy đổi điểm 5 môn AP Calculus BC thành tín chỉ đại học.
Nếu bạn điền tên trường đại học rồi chọn “Go” để tìm kiếm thì hệ thống sẽ hiển thị thông tin chi tiết về quy định quy đổi điểm AP thành tín chỉ cho trường mà bạn tra cứu. Bạn sẽ tìm thấy thông tin về điểm số AP yêu cầu và các khóa học tương ứng được miễn giảm tại trường đại học mà bạn tra cứu.
Ví dụ: trong hình là kết quả tra cứu về quy định chuyển đổi điểm AP thành tín chỉ của trường đại học Boston (Boston University). Để được miễn giảm khóa học MA 123 tại trường thì bạn cần đạt ít nhất điểm 4/5 trong kỳ thi AP Calculus BC.
Bước 3: Tra cứu đối chiếu tại website chính thức của trường đại học
Hệ thống của College Board có thể hỗ trợ bạn tra cứu thông tin quy đổi điểm AP từ nhiều trường một lúc nhưng đôi khi sẽ cập nhật các thông tin mới hay các thay đổi về quy định muộn hơn so với các trang web của trường đại học. Không chỉ vậy, có những trường đại học top đầu không chấp nhận quy đổi điểm AP thành tín chỉ nhưng sẽ sử dụng điểm AP trong quá trình xét duyệt hồ sơ tuyển sinh. Chính vì vậy để tìm hiểu đầy đủ nhất quy định về điểm AP của từng trường thì bạn nên tra cứu đối chiếu lại với website chính thức của trường để nắm được quy định chính xác nhất nhé.
Để tìm kiếm các thông tin này, bạn có thể gõ từ khóa “AP credit policies + tên trường đại học” để tìm kiếm trên internet.
Ví dụ: Khi tìm kiếm về “AP credit policies Boston University”, bạn sẽ tìm được file tài liệu chính thức bao gồm các quy định cụ thể dành cho các môn AP và các tài liệu cùng hướng dẫn liên quan từ trường.
5. Danh sách các trường đại học Mỹ chấp nhận tín chỉ IB và cách tra cứu
Tương tự như với AP, rất nhiều trường đại học Mỹ cũng chấp nhận quy đổi điểm IB thành tín chỉ đại học cho một số các môn học cơ bản tại năm nhất đại học. Tuy số lượng có chính sách quy đổi điểm IB ít hơn so với AP nhưng một số trường như Đại học Michigan (University of Michigan) có chương trình cấp học bổng cho các bạn học sinh bản địa Mỹ sở hữu bằng IB.
Bạn có thể tra cứu danh sách các trường đại học tại Mỹ và trên toàn thế giới chấp nhận quy đổi điểm IB thành tín chỉ đại học tại trang tra cứu chính thức của IB.
Bước 1: Xác định các môn Ib mà bạn mong muốn theo học
Để có thể tra cứu thì bạn cần biết mình mong muốn học các môn IB nào hoặc hiện đang học các môn học nào. IB được chia thành 2 bậc học là standard và high level nên ngoài môn học, bạn còn cần xác định được level mình muốn học để có thể tra cứu chính xác nhất.
Bước 2: Tra cứu trên trang web của IB
Bạn hãy truy cập vào đường link này để đi đến trang web tra cứu chính thức của IB: https://blogs.ibo.org/2018/05/05/getting-ib-credit-at-university/. Sau đó, bạn hãy điền thông tin phù hợp về quốc gia và bang có trường bạn muốn học cùng với tên môn IB bạn muốn tra cứu. Sau khi nhấn “Find universities”, kết quả tra cứu sẽ là danh sách các trường đại học chấp nhận quy đổi điểm In thành tín chỉ.
Ví dụ: Trong hình là danh sách nhận được khi tra cứu về các trường đại học tại Mỹ chấp nhận quy đổi điểm IB môn Physics (Vật lý) thành tín chỉ đại học.
Khi bạn nhấp vào mục “Credit Policy details”, thông tin cụ thể về chính sách của từng trường sẽ hiện ra.
Ví dụ: Trên hình là bảng chi tiết về quy định quy đổi điểm IB thành tín chỉ cho các môn học tại trường đại học bang Arizona (Arizona State University).
Bước 3: Tra cứu đối chiếu tại website chính thức của trường đại học
Để đảm bảo thông tin bạn tìm kiếm được là thông tin mới nhất và chính xác nhận, Aralia khuyên bạn nên xác nhận lại chính sách quy đổi tín chỉ trên trang web chính thức của trường đại học. Bạn có thể tìm kiếm theo từ khóa “IB credit policies + tên trường đại học” để tra cứu thông tin cụ thể về trường bạn muốn theo học.
Xây dựng hồ sơ học thuật ấn tượng cho các trường đại học Mỹ top đầu
6. Lựa chọn AP hay IB để đi du học Mỹ?
Tuy chương trình IB được đánh giá cao bởi khả năng giáo dục toàn diện và xây dựng bộ kỹ năng hữu ích cho tương lai, đối với các bạn học sinh có mong muốn du học Mỹ và chinh phục các trường đại học top đầu thì AP vẫn là một sự lựa chọn phù hợp hơn bởi sự phổ biến của chương trình này trong hệ thống giáo dục Hoa Kỳ.
Được giới thiệu và giảng dạy trong chương trình phổ thông tại Mỹ từ năm 1955, AP là một phần không thể thiếu của hệ thống giáo dục Mỹ. Tính đến 2021, đã có hơn 22,800 trường trung học trên toàn nước Mỹ giảng dạy các môn học AP. Trong năm 2023, theo College Board có 1.2 triệu học sinh tại các trường trung học công lập Mỹ đã tham gia hơn 4.1 triệu bài thi AP. Nếu tính trung bình có thế thấy các bạn học sinh Mỹ thường sẽ thi từ 3-4 môn thi AP tùy theo năng lực và mục đích học tập. Số lượng môn học AP được giảng dạy tại các trường trung học cũng đang tăng dần theo từng năm. Có hơn 34 bang tại Mỹ hiện đang tài trợ toàn phần và hỗ trợ lệ phí thi AP cho các học sinh tại bang. Sự đầu tư này thể hiện tầm quan trọng của kỳ thi AP đối với hệ thống giáo dục Mỹ.
Bắt đầu từ học kỳ mùa xuân năm 2024, điều luật mới về việc quy đổi điểm AP thành tín chỉ tại các trường đại học công lập đã được áp dụng tại 37 bang trên toàn nước Mỹ. Điều này là một tín hiệu đáng mừng cho nhiều gia đình và các bạn học sinh khi kết quả thi AP tốt có thể giúp tiết kiệm chi phí đại học. Với hệ thống các trường đại học tư thục, tuy chính sách quy đổi điểm AP khác nhau nhưng ông Trevor Parker, Phó chủ tịch phụ trách AP và Giảng dạy tại College Board cho biết, các trường này thường sử dụng điểm số AP trong việc đánh giá hồ sơ tuyển sinh và hồ sơ học bổng cho các học sinh.
Có thể nói, đối với các trường đại học Mỹ, chứng chỉ AP được sử dụng rộng rãi hơn so với AP. Không chỉ vậy mức độ chuyên sâu của chương trình học bậc trung học cũng là một trong những yếu tố quan trọng để đánh giá các thí sinh trong quy trình tuyển sinh đại học Mỹ nên chương trình AP với các môn học tương đương với trình độ năm nhất đại học sẽ có thể đem lại cho học sinh một số lợi thế trong hồ sơ. Tuy nhiên việc lựa chọn học và thi chương trình nào còn phụ thuộc vào năng lực, sở thích cá nhân của mỗi học sinh và trường đại học mà bạn mong muốn theo học.
Aralia mong rằng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích để lựa chọn chương trình học phù hợp và chạm gần hơn tới ước mơ du học. Nếu bạn cần tư vấn cách xây dựng một hồ sơ học thuật chất lượng thì hãy liên hệ với đội ngũ Aralia để được hỗ trợ tư vấn miễn phí nhé!
Đọc thêm:
Tặng Miễn Phí AP Scoring Worksheet
Với hướng dẫn tự chấm điểm, bạn sẽ có thể tính toán điểm số của mình sau mỗi lần làm bài thi thử để ôn tập cho kỳ thi sắp tới vào tháng Năm. Aralia có hướng dẫn chấm điểm cho tất cả các môn học AP bên dưới nếu bạn muốn download để sử dụng trong quá trình ôn tập.
